Ülseratif Kolit Nedir? Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?

Genellikle dönemsel alevlenmelerle başlayıp ardından sakin evrelere geçerek hastaların yaşam kalitesini doğrudan etkiler. En sık görülen belirtiler arasında karın ağrısı, kanlı dışkılama ve sık tuvalete çıkma isteği bulunur. 

Bazı kişilerde halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybı gibi genel belirtiler de tabloya eşlik eder. Hastalığın şiddeti bireyden bireye değişiklik gösterebilir ve belirtiler zaman zaman dalgalı bir seyir izler. Erken tanı ve düzenli takip, ülseratif kolitin kontrol altında tutulmasında büyük önem taşır. 

Ülseratif Kolit Nedir?

Ülseratif kolit, kalın bağırsağın iç yüzeyinde uzun süreli iltihaplanma ve doku hasarıyla seyreden sindirim sistemi hastalığıdır. Genellikle rektumdan başlayarak kolonun ilerleyen kısımlarına yayılır ve zamanla mukozada yaralar oluşturur. 

İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) grubunda yer alan ülseratif kolit, yaşam boyu dikkatli bir tedavi takibi gerektirir. Hastalık, dönemsel olarak sakinleşip yeniden alevlenebilen yapısıyla kişinin günlük yaşam düzenini derinden etkileyebilir. 

Ülseratif Kolit Belirtileri Nelerdir?

Ülseratif kolit, bağırsak duvarında meydana gelen iltihaplanma nedeniyle sindirim sisteminde belirgin rahatsızlıklara yol açar. Belirtiler genelde yavaş ilerler ancak alevlenme dönemlerinde oldukça yoğun hale gelebilir. 

• Karında sık hissedilen kramp tarzı ağrılar 
• Dışkılama sırasında kanlı ishal görülmesi 
• Sık ve acil tuvalete çıkma ihtiyacı 
• İştahın azalması ve buna bağlı kilo kaybı 
• Halsizlik ve enerji eksikliği 
• Karında doluluk ya da şişkinlik hissi 

Şikayetlerin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve zamanla dalgalı bir seyir izleyebilir. Düzenli takip ve uygun tedavi planı, ülseratif kolit belirtilerinin kontrol altında alınmasında belirleyici rol oynar. 

Ülseratif Kolit Çeşitleri Nelerdir?

Ülseratif kolit, iltihabın bağırsakta yayıldığı bölgeye göre farklı alt türlerle tanımlanır. Her çeşidi farklı belirtiler ve şiddet düzeyleri ile kendini gösterir. 

• Proktit: İltihap sadece rektumla sınırlıdır ve sıklıkla kanlı dışkılama ile kendini belli eder.
• Proktosigmoidit: Rektum ve sigmoid kolon birlikte etkilenir, sık dışkılama ile karnın sol alt kısmında ağrı yaygındır. 
• Sol Taraflı Kolit: Kalın bağırsağın sol bölümü tutulur, dışkılama alışkanlıklarında belirgin değişiklikler görülür. 
• Pankolit: Tüm kolon boyunca iltihaplanma mevcuttur ve belirtiler genellikle daha ağır seyreder. 

Hastalığın hangi tipte ilerlediğini belirlemek tedavi sürecinin planlanmasında büyük önem taşır. Erken dönemde yapılan doğru sınıflandırma, ülseratif kolitin kontrol altına alınmasını kolaylaştırır. 

Ülseratif Kolit Neden Olur?

Ülseratif kolit, bağışıklık sisteminin sindirim kanalına karşı anormal bir tepki göstermesiyle ortaya çıkan otoimmün hastalık grubunda yer alır. Ülseratif kolit oluşumunda genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülür.  

Ailede ülseratif kolit veya Crohn hastalığı öyküsü bulunması 

• Bağışıklık sisteminin bağırsak hücrelerini yanlışlıkla hedef alması 
• Uzun süreli stresin bağırsak bariyerini zayıflatması 
• Enfeksiyonlar veya dengesiz bağırsak mikrobiyotası 
• Yüksek yağlı ve düşük lifli beslenme alışkanlıkları 

Hastalığın ortaya çıkışında tek bir neden belirlemek zordur, çünkü etkileyen faktörler birbirini tetikleyerek ilerler. Genetik eğilim ve yaşam tarzı koşullarının dengesi, ülseratif kolitin gelişiminde belirleyici rol oynar. 

Ülseratif Kolit Tanısı Nasıl Konulur?

Ülseratif kolit tanısı, hastanın şikayetlerinin dikkatle değerlendirilmesi ve sindirim sistemine yönelik detaylı incelemelerle konur. İlk aşamada hekim dışkılama alışkanlıkları, karın ağrısı sıklığı ve kanlı dışkı öyküsü gibi belirtileri sorgular. Ardından laboratuvar testleri ile iltihap belirteçleri ve kan değerleri incelenir. 

Kesin tanı için kolon ve rektum bölgesinin endoskopik görüntülemesi yapılır, gerektiğinde biyopsi alınarak mikroskobik düzeyde inceleme gerçekleştirilir. Görüntüleme yöntemleri, hastalığın yayılımını ve tutulum alanlarını netleştirir. Tanı sürecinin titizlikle yürütülmesi, ülseratif kolitin diğer bağırsak hastalıklarından ayrıştırılmasında hayati önem taşır. 

Ülseratif Kolit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ülseratif kolit tedavisinde öncelik, bağırsaktaki iltihabı kontrol altına alarak alevlenme dönemlerini azaltmak ve yaşam kalitesini korumaktır. Tedavi planı, hastalığın şiddeti ve yayılım alanına göre kişiye özel belirlenir. Orta ve ağır vakalarda biyolojik ajan tedavisi uygulanarak bağışıklık sisteminin bağırsak hücrelerine yönelik aşırı tepkisi sınırlandırılır. 

İlaç tedavisi, semptomların hafifletilmesi ve alevlenmelerin önlenmesi için kullanılır. Düzenli uygulanan ülseratif kolit diyeti ise bağırsak mukozasının korunmasına ve besin alımının optimize edilmesine yardımcı olur. 

Stres yönetimi, uyku düzeni ve hafif egzersizler tedavi destekleyen tamamlayıcı önlemler arasında yer alır. Uzun dönemli takip, hastalığın seyrini izlemek ve komplikasyon riskini azaltmak için oldukça önemlidir. 

Ülseratif Kolit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ülseratif kolit atağını tetikleyen yiyecekler var mıdır?

Bazı yiyecekler bağırsakta irritasyona yol açarak alevlenmeleri tetikleyebilir. Özellikle çok baharatlı, yağlı ve işlenmiş gıdalar bazı kişilerde semptomları artırabilir. 

Ülseratif kolit kolon kanseri riskini artırır mı?

Uzun süreli ve yaygın tutulumlu ülseratif kolit, kolon kanseri gelişme riskini yükseltebilir. Düzenli kolonoskopi ve takip, olası kansere karşı erken önlem alınmasını sağlar.

Ülseratif kolitin kesin bir tedavisi var mıdır?

Hastalığı tam olarak ortadan kaldıran bir tedavi bulunmamaktadır. Tedavi, semptomları kontrol altına almak ve alevlenmeleri azaltmak üzerine odaklanır. 

Stres ülseratif kolit belirtilerini kötüleştirir mi?

Psikolojik stres, bağırsak fonksiyonlarını etkileyerek belirtilerin şiddetini artırabilir. Düzenli stres yönetimi, hastalığın seyrini daha dengeli hale getirmeye yardımcı olur.

Ülseratif kolit olanlar normal bir yaşam sürebilir mi?

Uygun tedavi ve takip ile kişiler günlük yaşam aktivitelerini büyük ölçüde sürdürebilir. Yaşam tarzı düzenlemeleri ve diyet, yaşam kalitesini artırmada önemli rol oynar. 

İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) ne demektir?

IBD, bağırsak duvarında kronik iltihaplanma ile seyreden bir grup hastalığı ifade eder. Crohn ve ülseratif kolit, inflamatuar bağırsak hastalığının en bilinen örneklerindendir.

Ülseratif kolit tanısı nasıl kesin olarak konulur?

Tanı, hastanın öyküsü, laboratuvar testleri ve endoskopik incelemelerle konur. Gerektiğinde alınan biyopsiler ile mikroskobik düzeyde inceleme yapılarak kesinlikle sağlanır. 

Biyolojik ajan tedavisi ülseratif kolitte nasıl kullanılır?

Biyolojik ajanlar, bağışıklık sisteminin bağırsak hücrelerine aşırı tepkisini azaltmak için uygulanır. Genellikle orta ve ağır vakalarda diğer tedavilere yanıt alınamadığında tercih edilir. 

Ülseratif kolit sadece kalın bağırsağı mı etkiler?

Hastalığın tutulum alanı genellikle kalın bağırsakla sınırlıdır. Nadiren ince bağırsakta dolaylı olarak etkilenebilir, ancak primer tutulum orada görülmez. 

Ülseratif kolit olanlar için beslenme nasıl olmalıdır? 

Dengeli, lif açısından uygun ve bağırsak irritasyonunu arttırmayan gıdalar tercih edilmelidir. Kişiye özel diyet planları, semptomların hafifletilmesinr ve yaşam kalitesinin korunmasına yardımcı olur. 

 

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup Acıbadem Life Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Türkiye’de Longevity ve Sağlıklı Yaşam hizmetinin öncüsü olmayı misyon edinen Acıbadem Life; size özel atanacak Acıbadem Life Doktorunuz rehberliğinde Kapsamlı Check Up, Premium, Kalp Sağlığı ve Mikrobiyota (bağırsak sağlığı) gibi özel koruyucu sağlık programları sunar. Siz de Acıbadem Life uygulaması ve web sayfası üzerinden sağlık programları hakkında bilgi alabilir, kişiye özel tasarlanacak online spor, diyetisyen ve psikolog hizmetinden faydalanabilirsiniz. Ayrıca Acıbadem Life Store’da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz.