Polisomnografi (Uyku Testi) Nedir? Polisomnografi Neden Yapılır?

Uyku sırasında beyin dalgaları, solunum düzeni, kalp atımı ve kas hareketleri gibi birçok fizyolojik süreç aynı anda kaydedilir. Elde edilen veriler uyku apnesi, narkolepsi veya huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıkların tanısının konulmasına yardımcı olur.

Uzmanlar, özellikle gündüz aşırı yorgunluk, horlama veya nefes durması şikayetleri yaşayan kişilere uygulamayı önerir. Laboratuvar ortamında ya da evde taşınabilir cihazlarla gerçekleştirilen inceleme, uyku kalitesine dair detaylı bir tablo sunar. Test belirli bir protokole göre uygulanır, tedavi sürecine yön verir.

Polisomnografi uyku sürecinde beyin dalgaları, solunum düzeni ve kalp ritmi gibi fizyolojik verileri aynı anda kaydeden kapsamlı bir incelemedir.

Polisomnografi (Uyku Testi) Nedir?

Polisomnografi, uyku evrelerini ve fizyolojik parametreleri değerlendirmek için geliştirilen kapsamlı bir gözlem yöntemidir. Gece boyunca vücut sinyallerini toplayarak kişinin uyku evrelerini, solunum paternlerini ve kalp ritmini ayrıntılı biçimde analiz eder. İnceleme sürecinde hem sinir sisteminin hem de kas faaliyetlerinin nasıl bir denge içinde çalıştığı değerlendirilir.

Uyku testi, uykunun neden dinlendirici olmadığı ya da sık sık bölündüğü gibi sorulara yanıt aramak için uygulanır. Özellikle kronik yorgunluk yaşayan, sabahları baş ağrısı ile uyanan ya da gece nefes durması yaşayan bireyler için önemli bir tanı aracıdır. Elde edilen sonuçlar tedavi planlamasına katkı sağlar.

Polisomnografi Neden Yapılır?

Polisomnografi, uykuda görülen solunum, nörolojik ve hareket bozukluklarını değerlendirmek amacıyla uygulanır. Başlıca endikasyonlar şöyledir:

• Uyku apnesi şüphesi (gece boyunca nefes durması, hava akımında azalma, horlama)
• Gündüz aşırı uyku hâli, uyku bölünmeleri veya sabah yorgun uyanma durumlarının değerlendirilmesi
• Solunumsal uyku bozuklukları açısından hava yolu tıkanıklığı veya solunum düzensizliklerinin incelenmesi
• Uykuda periyodik bacak hareketleri, huzursuz bacak sendromu ve kas aktivitesi bozukluklarının ölçülmesi
• Narkolepsi ve diğer hipersomni türleri gibi nörolojik temelli uyku bozukluklarının tanısında değerlendirme yapılması
• Uykuda ritim bozukluğu şüphesi, uyku apnesi veya oksijen satürasyonundaki düşüşlerin incelenmesi
• Parasomni (uyurgezerlik, gece konuşması, REM davranış bozukluğu gibi) davranışlarının objektif olarak kayıt altına alınması

Polisomnografi, horlama, nefes durması veya dinlendirmeyen uyku şikayetlerinin nedenini belirlemek amacıyla uygulanır.

Polisomnografi Testi Nasıl Yapılır?

Polisomnografi testi, gece boyunca vücut sinyallerini kaydederek uykuda olup bitenleri haritalayan teknik bir süreçtir. Yapılan kayıtlar, solunum ritimleriyle beyin ve kas aktiviteleri arasındaki ince etkileşimleri ortaya çıkarır. Testin yapılma aşamaları şu şekildedir:

• Öncelikle hastanın geceye hazırlanması sağlanır, cilt ve saç temizlenir, elektrotların yerleşeceği noktalar belirlenir.
• EEG (Elektroensefalografi) elektrotları kafa derisine yerleştirilir ve beyin dalgalarının değişimi takip edilir.
• EMG (Elektromiyografi) elektrotları çene ve bacaklara bağlanarak kas hareketleri ile kas tonusu kayıt altına alınır.
• EKG (Elektrokardiyografi) kabloları göğüs bölgesine takılır ve kalp atım düzeni kesintisiz izlenir.
• Solunumu ölçen sensörler burun, ağız ve göğüs çevresine yerleştirilir, oksijen seviyesi ve nefes akışı sürekli olarak kaydedilir.
• Gece boyunca elde edilen tüm veriler analiz edilir ve Apne-Hipopne İndeksi (AHİ) hesaplanarak solunum kesintilerinin şiddeti belirlenir.

Test tamamlandığında elektrotlar çıkarılır ve toplanan veriler uzmanlar tarafından yorumlanır. Elde edilen sonuçlar, kişiye özgü uyku bozukluklarını tanımlamak ve doğru tedavi yöntemini planlamak için kullanılır.

Polisomnografi Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

Polisomnografi test sonuçları, gece boyunca kaydedilen sinyallerin ayrıntılı analiz edilmesiyle anlam kazanır. Uzmanlar, beyin dalgaları, solunum düzeni, kalp ritmi ve kas hareketlerini birlikte değerlendirerek kişinin uyku yapısını çözümler. Veriler genellikle apne-hipopne indeksi, uyku evre süreleri ve oksijen seviyeleri üzerinden incelenir. Uyku laboratuvarı ortamında yapılan değerlendirmeyle uyku evrelerinin dağılımı ve solunum olaylarının etkisi belirlenir.

Elde edilen bilgiler solunum durmaları, kısa uyanmalar veya kas kasılmaları gibi bozuklukların ne kadar sık tekrarlandığını gösterir. Analiz sırasında veriler yalnızca rakam olarak değil uyku kalitesi etkisi bakımından da yorumlanır. Uzman hekim sonuçlara göre tedavi sürecini planlar ve gerekirse yaşam alışkanlıklarında düzenlemeler önerir. Her aşamada hedef, uykunun doğal ritmini yeniden dengeye kavuşturmak ve kişinin dinlenme kalitesini artırmaktır.

Hangi Durumlarda Polisomnografi Gerekir?

Polisomnografi, uykuda meydana gelen beklenmedik fizyolojik değişimlerin kaynağını anlamak için önerilen ileri bir tanı yöntemidir. Özellikle gündüz dinlenememe hissi ya da geceleri tekrarlayan uyanmalar gibi şikayetlerde tercih edilir. Polisomnografi gerektiren durumlar şunlardır.

• Uykuda solunumun ani şekilde kesilmesi ile seyreden apne ataklarının araştırılması
• Uyku evrelerinin dağılımında bozulma şüphesi
• Huzursuz bacak sendromu belirtilerinin neden olduğu kas hareketlerinin incelenmesi
• Geceleri farkında olmadan diş gıcırdatma, konuşma veya ani hareketlerin gözlemlenmesi
• Uyku sırasında ritim bozukluğu, oksijen düşüklüğü ya da kalp atımında dengesizlik yaşanması
• Narkolepsi ya da gece terörü gibi nörolojik kökenli rahatsızlıkların ayırt edilmesi

Uyku bozuklukları alanında yapılan analizler, kişinin farkında olmadan yaşadığı sorunları görünür kılar. Elde edilen bulgular sağlıklı bir uyku düzenine ulaşmak için tedavi planlamasına katkı sağlar.

Polisomnografi test sonuçları, kaydedilen verilerin analiz edilip normal uyku düzeni ile karşılaştırılmasıyla yorumlanır.

Polisomnografi ve Poligrafi (Evde Uyku Testi) Arasındaki Farklar

Polisomnografi ve poligrafi, uyku kalitesini değerlendirmede kullanılan iki farklı tanı yöntemidir. Özellikle REM uykusu evresindeki beyin ve vücut aktivitelerini ölçme biçimleri açısından birbirinden ayrılır.

Polisomnografi: Tüm uyku evrelerini, beyin dalgalarını, solunum ritmini, kas hareketlerini ve kalp atımını ayrıntılı biçimde kaydeder. EEG, EMG, EKG ve solunum sensörleri ile kapsamlı veri toplar. Laboratuvar ortamında, uzman gözetiminde gece boyunca gerçekleştirilir. Apne-hipopne indeksi, oksijen doygunluğu ve uyku evre geçişleri yüksek doğrulukla analiz edilir. Daha karmaşık uyku bozukluklarının tanısında tercih edilir.

Poligrafi: Solunum, kalp ritmi ve oksijen doygunluğu gibi temel parametreleri ölçer.
EEG kaydı olmadığı için uyku evreleri değerlendirilemez. Beyin dalgalarını işlemediği için uyku evreleri hakkında detaylı bilgi vermez. Kişi kendi yatağında, taşınabilir cihazla testi uygulanabilir. Uyku apnesi şüphesi gibi daha sınırlı değerlendirmelerde kullanılır. Pratik ve konforlu bir yöntem olmakla birlikte laboratuvar testine göre veri kapsamı dardır.

Polisomnografi (Uyku Testi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Uyku testi sırasında takılan kablolarla uyumak zor mudur?

İlk etapta vücuda yerleştirilen elektrotlar yabancı bir his yaratabilir ancak birkaç dakika içinde kişi düzene alışır. Ortamın sessizliği ve konforu sayesinde uyku süreci genellikle beklenenden daha rahat ilerler.

Polisomnografi sadece uyku apnesi tanısı için mi kullanılır?

Polisomnografi, uyku apnesinin yanı sıra narkolepsi, huzursuz bacak sendromu, uyurgezerlik veya REM davranış bozukluğu gibi birçok rahatsızlığın tespiti için uygulanır. Fizyolojik verilerin ayrıntılı incelenmesi sayesinde farklı uyku bozukluklarının kökenine ulaşmak mümkün olur.

Horlayan herkesin polisomnografi yaptırması gerekir mi?

Horlama her zaman ciddi bir rahatsızlığa işaret etmez ancak gündüz yorgunluğu, nefes durması veya sabah baş ağrısı gibi belirtiler varsa inceleme önerilir. Uzman değerlendirmesi sonrasında gerek duyulursa test planlanır ve tanıya yönelik ölçümler yapılır.

Apne-Hipopne İndeksi (AHİ) ne anlama gelir?

Apne-Hipopne indeksi, uyku boyunca nefesin tamamen durduğu ya da azaldığı anların sıklığını sayısal olarak gösterir. Elde edilen değer, solunum bozukluğunun şiddetini belirleyerek tedavi yaklaşımına yön verir.

Çocuklara uyku testi yapılır mı?

Çocuklarda da uyku kalitesini etkileyen solunum veya hareket bozuklukları varsa polisomnografi uygulanabilir. Test, yaşa uygun açıklamalarla ve pediatrik uzman gözetiminde konforlu bir ortamda gerçekleştirilir.

Uyku testi için hastanede bir gece kalmak zorunlu mudur?

Kapsamlı veri elde edilmesi hedefleniyorsa genellikle hastanede veya uyku laboratuvarında bir gece kalmak gerekir. Ancak bazı durumlarda taşınabilir cihazlarla ev ortamında da güvenilir ölçümler yapılabilir.

 

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup Acıbadem Life Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Türkiye’de Longevity ve Sağlıklı Yaşam hizmetinin öncüsü olmayı misyon edinen Acıbadem Life; size özel atanacak Acıbadem Life Doktorunuz rehberliğinde Kapsamlı Check Up, Premium, Kalp Sağlığı ve Mikrobiyota (bağırsak sağlığı) gibi özel koruyucu sağlık programları sunar. Siz de Acıbadem Life uygulaması ve web sayfası üzerinden sağlık programları hakkında bilgi alabilir, kişiye özel tasarlanacak online spor, diyetisyen ve psikolog hizmetinden faydalanabilirsiniz. Ayrıca Acıbadem Life Store’da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz.