DEXA Nedir? DEXA Taraması Nasıl Uygulanır?

Osteoporoz riskini ortaya koymada güvenilir sonuçlar sağlar ve genellikle bel ile kalça bölgelerindeki yoğunluk değerlerine odaklanır. İşlem sırasında kişi rahatça uzanır ve düşük radyasyonlu DEXA Taraması kısa süre içinde tamamlanır. 

Tarama sırasında hareket etmeden beklemek ölçümlerin doğru ve güvenilir olmasını sağlar. Elde edilen sonuçlar kemik kaybının derecesini gösterir ve erken müdahale imkanı tanır. Ortaya çıkan bilgiler, kişinin yaşam tarzı ile tedavi seçenekleri hakkında bilinçli kararlar alınmasına yardımcı olur.

DEXA Taraması (Kemik Dansitometrisi) Nedir?

Kemik dansitometrisi, kemik yapısının dayanıklılığını ve yoğunluğunu saptamaya yarayan hassas bir testtir. Genellikle bel veya kalça gibi kırık riskinin yüksek olduğu bölgeler üzerinde uygulanır. İşlem sırasında kişi, kısa süreliğine sabit bir şekilde uzanır ve ölçümler hassas cihazlar aracılığıyla alınır.

Kemik dansitometresi verileri, kemik sağlığındaki olası düşüşleri erken dönemde tespit etmeye yardımcı olur. Böylece doktorlar gerekli önlemleri almak ve kemik kaybını yavaşlatacak planlar oluşturmak için bilgi sahibi olur.

Kimler DEXA Taraması Yaptırmalıdır?

DEXA taraması, özellikle kemik yoğunluğu azalmış olan kişilerde kemik sağlığını değerlendirmek için önemlidir. Hormonal dengesizlikler ve yaşa bağlı risk faktörleri tarama gerekliliğini artırır. 

• Menopoz sonrası kadınlar 
• 50 yaş üstü erkekler 
• Daha önce kırık yaşamış kişiler 
• Uzun süre kortizon veya kemik erimesine yol açan ilaç kullananlar 
• Ailede osteoporoz veya kırık riski öyküsü olanlar 
• Düşük vücut ağırlığına sahip kişiler 
• Sigara içenler veya aşırı alkol kullanan bireyler 
• Romatoid artrit gibi kronik hastalıkları olanlar 
• Beslenme yetersizlikleri nedeniyle kemik sağlığı riski taşıyanlar 

Erken dönemde yapılan taramalar, kemik kaybını saptayarak ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçilmesine yardımcı olur. Böylece kişiler, kemik sağlığını korumak için gerekli önlemleri zamanında alabilir ve yaşam kalitesini sürdürebilir.

DEXA Taraması Nasıl Uygulanır?

DEXA, kemik yoğunluğunu ölçmenin yanı sıra vücut yağ ve kas oranlarını da belirleyen hassas bir görüntüleme yöntemidir. İşlem öncesinde kişi, metal takılardan arındırılmış rahat giysiler giyerek cihazın üzerine yatacak şekilde hazırlanır. Tarama sırasındaki hareketsiz şekilde uzanırken cihaz, bel ve kalça gibi öncelikli bölgelerden geçerek düşük dozda X-ışını kullanır. 

Ölçümler sırasında cihazın kolu yavaşça vücudun üzerinden hareket eder ve sensörler kemik ile yumuşak dokuların yoğunluğunu ayrı ayrı kaydeder. Vücut kompozisyonu analizi sırasında elde edilen veriler, kas kütlesi, yağ dağılımı ve kemik yoğunluğu hakkında ayrıntılı bilgi sağlar. İşlem genellikle 10-20 dakika sürer ve sonuçlar, hem kemik sağlığını değerlendirmek hem de genel vücut yapısını analiz etmek için kullanılır.

DEXA Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

DEXA sonuçları, kemik yoğunluğunun seviyesini ölçerek kişinin kemik sağlığı hakkında ayrıntılı bilgi verir. T-skoru, kişinin kemik yoğunluğunu 20-30 yaşlardaki sağlıklı bir yetişkinin ortalama kemik yoğunluğu ile karşılaştırır ve kemik kaybının derecesini gösterir. -1 ile -2,5 arasındaki değerler osteopeniyi, -2,5’in altındaki değerler ise osteoporoz riskini işaret eder. 

Z-skoru ise kişinin yaşı ve cinsiyetini uygun referans grubuna göre kemik yoğunluğunu değerlendirerek normalden sapmaların erken dönemde fark edilmesini sağlar. Ölçümler DXA cihazıyla alınır ve kemik ile yumuşak dokular arasındaki yoğunluk farklarını hassas şekilde ortaya koyar. Sonuçların detaylı yorumlanması, kemik kaybının boyutu, kırık riski ve hangi önlemlerin alınabileceği konusunda yol gösterici olur.

DEXA Taraması Neden Yapılır?

DEXA taraması, kemik yoğunluğu ölçümü yaparak kemik sağlığının durumunu değerlendirmeye yarar. İşlem, kemik yapısındaki değişiklikleri hassas şekilde ortaya koyar ve erken müdahale imkanı sağlar. Özellikle ilerleyen yaş ve risk faktörleri olan kişilerde kırık ile kemik kaybı olasılığını belirlemeye yardımcı olur.

• Kemik kaybını erken dönemde saptamak ve takip etmek 
• Osteoporoz veya kemik erimesi riskini değerlendirmek 
• Kırık olasılığını tahmin etmek ve önlemleri planlamak 
• Tedavi veya yaşam tarzı değişikliklerinin etkisini izlemek 
• Genel kemik sağlığını değerlendirmek ve yönlendirmeler sağlamak 
• Kemik güçsüzlüğüne bağlı hareket kısıtlılıklarını belirlemek
• Uzun vadeli kemik sağlığı planlamasında referans oluşturmak 

Tarama sonuçları, kemik yoğunluğunun durumunu gösterir ve ileride yaşanabilecek kırıklara karşı önlem alınmasına yardımcı olur. Düzenli değerlendirme, kemik kaybını yavaşlatmak ile yaşam kalitesini korumak için önem taşır.

DEXA Taraması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

T-skoru ne anlama gelir?

T-skoru, kişinin kemik yoğunluğunu 20-30 yaşındaki sağlıklı yetişkinlerin ortalama kemik yoğunluğu ile karşılaştırır. Değer, kemik kaybının derecesini ve osteoporoz riskini göstermede kullanılır. 

DEXA taraması çok fazla radyasyon içerir mi?

DEXA, çok düşük dozda radyasyon kullanır ve günlük doğal radyasyon maruziyeti ile kıyaslanabilir düzeydedir. İşlem güvenlidir ve kısa sürede tamamlanır. 

Vücut yağ oranını ölçmek için DEXA taraması ne kadar doğrudur?

DEXA, vücut yağını ve kas kütlesini hassas şekilde ölçer. Vücut kompozisyonunu belirlemede güvenilir yöntemlerden biridir. 

Kemik yoğunluğu ölçümü ne sıklıkla tekrarlanmalıdır?

Düşük kemik yoğunluğu riski taşıyan kişilerde 1-2 yılda bir tekrar önerilir. Risk faktörü olmayanlarda, doktor değerlendirmesine bağlı olarak daha uzun aralıklarla yapılabilir. 

DEXA taraması ile normal röntgen arasındaki fark nedir?

Normal röntgen yalnızca kemik yapısını gösterir. DEXA ise kemik mineral yoğunluğunu hassas şekilde ölçer ve erken dönemde kemik kaybını saptamayı sağlar. 

Z-skoru nedir?

Z-skoru, kişinin kemik yoğunluğunu aynı yaş ve cinsiyetteki referans grup ile karşılaştırır. Değer, genetik veya çevresel faktörlerin kemik sağlığı üzerindeki etkilerini gösterir. 

Menopoz sonrası kadınların DEXA taraması yaptırması neden önerilir?

Menopoz sonrası östrojen seviyesinin düşmesi, kemik kaybı riskini artırır. Tarama, kemik yoğunluğundaki değişiklikleri erken dönemde saptayarak kırık riskini azaltmaya yardımcı olur. 

DEXA taraması ağrılı bir işlem midir?

İşlem sırasında herhangi bir ağrı veya rahatsızlık oluşmaz, gerçi sadece hareketsiz şekilde uzanır. Tarama genellikle 10-20 dakika sürer ve konforlu şekilde tamamlanır.

Bu içerik kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmış olup Acıbadem Life Sağlık Hizmetleri Medikal Direktörlüğü tarafından kontrol edilmiştir.

Türkiye’de Longevity ve Sağlıklı Yaşam hizmetinin öncüsü olmayı misyon edinen Acıbadem Life; size özel atanacak Acıbadem Life Doktorunuz rehberliğinde Kapsamlı Check Up, Premium, Kalp Sağlığı ve Mikrobiyota (bağırsak sağlığı) gibi özel koruyucu sağlık programları sunar. Siz de Acıbadem Life uygulaması ve web sayfası üzerinden sağlık programları hakkında bilgi alabilir, kişiye özel tasarlanacak online spor, diyetisyen ve psikolog hizmetinden faydalanabilirsiniz. Ayrıca Acıbadem Life Store’da sağlıklı yaşama dair aradığınız hizmet ve ürünleri bulabilirsiniz.